^DeAndereKrant

“De mens is zowel een kwetsbaar wezen als een potentieel monster. Decennialang hebben we dit feit willen bedekken als een niet zichtbare schaduw van ons bestaan. Daardoor hebben we het ook niet weten te beteugelen noch de essentie van die aanwezigheid gebruikt om daar kracht en potentie uit te halen.” Het zijn woorden van de website van de School voor Systemisch Bewustzijn, in 2018 opgericht door Hilbrand Westra, een man met een heel bijzondere achter­grond. Hij werd in 1969 in Korea geboren als Jeong WoonSeok, geadopteerd door een Christelijk gezin, dat hem eerst naar Amsterdam bracht en daarna naar een dorpje in Friesland, waar hij zich als vreemdeling moest zien te weren. Hij bekwaamde zich in Aziatische krijgskunst en nam dienst in het Nederlandse leger. Hij diende onder meer in de oorlog in Bosnië.

Met zijn school leidt hij coaches op en geeft zelf workshops en trainingen, vanuit een bijzondere filosofie, een combinatie van Westerse en Oosterse inzichten, deels door hemzelf ontwikkeld, maar met wortels in het werk van Wolfgang Könighaus (1953-2010), de Duits-Nederlandse Systemische School, de Existentiële Filosofie en Psychologie (Carl Jung) en de fenomenologie van onder andere Merleau Ponty. De school, die werkt op het snijvlak van psychologie, filosofie, sociologie en “lichaamswerk”, biedt “een veilige haven om migratie en transculturele vraagstukken te onderzoeken vanuit een systemisch perspectief.” De school “is geen voorstander van lange theoretische analyses, maar ook niet van gemakzuchtig pragmatisme of spirituele abstracties en omwegen”, meldt de website.

“Het leven zelf, heeft het ons allemaal al voorgeleefd. Nu nog leren het te aanvaarden als een wijze bron van bestaan”, dat is waar het volgens Westra om gaat. Daarbij maakt hij onder andere gebruik van de Aziatische krijgskunst, Systemic Martial Arts, waarbij bewegen in de ruimte centraal staat. Als ik hem spreek op zijn kantoortje in Den Haag, is hij net terug uit Apeldoorn waar hij een meerdaagse training gaf in het opleidingscentrum voor de Marechaussee over het onderwerp ‘Wat maakt oorlog en hoe verkrijg je vrede’.

Volgens Westra begint oorlog als innerlijke onvrede bij zowel mannen als vrouwen. Het lijkt me een mooi vertrekpunt voor een gesprek dat verrassende wendingen neemt en waarin Westra kritiek op de Nederlandse samenleving niet uit de weg gaat.

In Nederland en Noordwest-Europa zijn we heel erg in de feminisering gegaan. Heel veel care maar weinig dare. Dat geldt voor zowel mannen als vrouwen. Nederlandse vrouwen hebben het masculiene domein opgepakt, wat gevolgen heeft voor het hele systeem, voor vrede, veiligheid en vrijheid. Je ziet systemisch dat veel vrouwen hun huizen en harten hebben gesloten voor mannen en dat mannen daarom geen thuis meer hebben. Deels doen vrouwen dit onbewust uit een collectieve liefde voor elkaar.

Neem de me too-situatie. Was dat een individuele of een collectieve kwestie? Hebben alle vrouwen hetzelfde meegemaakt als degenen die ermee naar buiten kwamen? Nee! Maar slachtofferschap trekt macht naar zich toe en zo ontstaat er een oorlog tussen de seksen met daders en slachtoffers. Er kan nooit vrede zijn wanneer je aan een kant van de polaire uitgangspunten staat. Dus je moet van buiten naar binnen bewegen. Terug naar de strijd zelf. Als we echt vrede willen, moeten we gaan werken op het domein van de seksen. Allereerst mannen bij mannen en vrouwen bij vrouwen en dan naar elkaar toe leren bewegen. Mijn ervaring leert dat waar ik ook kom in Noordwest-Europa, de vrouwen over het algemeen niet willen bewegen. De mannen hebben wel een diep verlangen om te bewegen maar hebben angst om emotioneel gelyncht te worden door de vrouwen.

Vrouwen hebben de macht gegrepen via het slachtofferdebat en die beweging wordt beschermd door de samenleving en de rechtspraak. Maar als je naar de statistieken kijkt, zijn feitelijk vooral de mannen het slachtoffer, het blijkt dat mannen heel veel uitvallen, maar daar willen de vrouwen het niet over hebben. Als collectief vinden vrouwen het oké dat mannen uitvallen. Niet als individu, dat is een ander verhaal, niet als hun zoon of man uitvalt. Maar vrouwen willen het als collectief wel hebben over de fouten die mannen maken, want het recht op slachtofferschap is in het vrouwelijke domein heel groot. Het aankijken van het eigen daderschap vinden ze lastig.

In de praktijk zie ik dat dit komt doordat er dan heel veel leed loskomt, het gevecht is een copingsmechanisme geworden. Als je aan trauma’s raakt, komen de tranen en dat doet zoveel pijn. Maar als beide kanten, zowel mannen als vrouwen, het leed van elkaar onder ogen kunnen komen, dan verzoent dat enorm. We zouden moeten inzetten op het helingswerk tussen mannen en vrouwen, door de wederzijdse pijn een plek te geven in het emotioneel bewustzijn en in het maatschappelijk stelsel.

Ja, ik zal het breder trekken. Na de oorlog wilden we het vredesland bij uitstek zijn, met het Vredespaleis voorop, maar vrede is een hoofdig ding in Nederland. Als de vraag gesteld wordt of we een ware cultuur van vrede kennen, dan zul je zien dat we een cultuur van overleving kennen, waarin we bijvoorbeeld nog nooit in staat zijn geweest de eigen landsgrenzen te verdedigen. Als je de historie erop naslaat is Nederland eigenlijk nooit een staat geweest die trots is op zijn nationale identiteit en deze wil verdedigen. We hebben ons militaire apparaat afgeschaald, maar als je echte militairen had gevraagd of het verstandig was dit te doen, dan hadden ze dat ontraden. Want de dag dat we het nodig hebben is nu, het is zover. Het is toch dramatisch dat Nederland zijn landsgrens niet kan verdedigen?

Dat is het punt, we kopen het af, we hebben een cultuur van dominees en kooplui. Vanuit onze geschiedenis kopen we vrede en veiligheid in en willen we niet in staat zijn dit zelf te bewerkstelligen. Denk aan de Tweede Wereldoorlog, we wilden neutraal blijven en hadden het leger niet geoptimaliseerd, geen wonder dat de Duitsers binnen een week klaar waren met Nederland. Dan zijn we wel boos, maar we hebben onszelf gewoonweg niet willen verdedigen.

Dat vermoed ik wel, ja. We hebben een feminiene organisatie ontwikkeld met het ene feminiene kabinet na het andere, of eigenlijk zelfs een geslachtsloos kabinet. Dat past ook in de significatie van de huidige tijd. De huidige minister-president is in feite noch vrouw noch man. Hij heeft wel een manlijk voorkomen maar gedraagt zich niet als echte man. Als hij voor zou gaan in een oorlog dan zou ik zeggen, nou nee, niet met jou. Toch is de huidige crisis er niet alleen vanwege de leiders, maar ook vanwege het volk. Elk land krijgt de leiders die het verdient. Nederland als volksaard is eigenlijk een land dat geen thuis kent, het is ergens een wezenloos land, heel pijnlijk als je dat beseft.

In mijn workshops gaat het vaak over eigenaarschap en verantwoordelijkheid nemen, over afgestemd actievoeren. Dat betekent dat je goed moet weten waar je staat, je eigen persoonlijke innerlijke landschap kent, want jij bent het uitgangspunt van je handelingen.

Dat staat nogal onder druk, neem de genderdiscussie waarbij het traditionele man- en vrouwbeeld op de schop gaat.

Dat is hetzelfde mechanisme als de me too-beweging waarbij slachtofferschap hoog op de ladder van de sociale ­hiërarchie staat. Het is deels gecreëerd en deels echt en het verontrust mij dat er geen onderscheid wordt gemaakt tussen reëel slachtofferschap en politieke macht. Als voorbeeld noem ik de macht van de LHBTQ+ beweging in de Tweede Kamer die het slachtofferschap grondig weet uit te buiten. Ik heb vaak de spreekwoordelijke degens gekruist op het dossier van interlandelijke adoptie waarmee ik persoonlijk en beroepsmatig bekend ben. D66 is erg pro-adoptie en mijn uitgangspunt is dat interlandelijke adoptie moet stoppen, omdat het niet in het belang van de kinderen is. Het is daarentegen in het belang van de LHBTQ+ beweging dat het recht op kinderen wordt nageleefd. De overheid werpt zich op als beschermer van wens- en adoptieouders die zich gedragen als slachtoffers van het leven, maar zodra een geadopteerde zich laat horen is de wereld te klein. Die heeft alle kansen gehad in Nederland, dus moet zijn mond houden. Een onbespreekbare realiteit zo blijkt, evenals ons koloniale verleden.

Nederland is geen echte natiestaat maar historisch een bijeengeraapt zooitje. De Hollandse Staten bijvoorbeeld zijn samengevoegd uit ‘ministaatjes’ die handel wilden drijven. Nederland is gewend zich te verbinden om handel te voeren en heeft daarom ook goede diplomaten. Nederland helpt wel andere landen door bijvoorbeeld internationale wapenleveranties te financieren, maar zet deze niet in voor zichzelf.

Nederland is als een klein kind dat niet wordt gezien en aandacht wil hebben. Bij het WEF krijgt het de kans om zich te laten zien als een van de internationale wereldheersers voor de toekomst. Vele huidige minister-presidenten gedragen zich als kleine kinderen. Zo ook Nederland. Nederland is in zekere zin een staat die in een posttraumatische reactie verkeert en twee polaire bewegingen laat zien, namelijk een narcistische kant en een borderline-achtige kant. Dat creëert weer nieuwe slachtoffers waar we niet naar willen kijken, maar die zodra ze opstaan vast weer gecompenseerd worden. Nederland leert niet van haar eigen geschiedenis en wil dat ook niet. Als een onvolwassen natie wil Nederland schouderklopjes krijgen.

Daarbij hebben we de handel en het geld nodig als compensatiedrift voor de emotionele disbalans. Zo is het sturen van wapens naar Oekraïne ook handel en tevens een manier om ons van betaalde ver-van-huisverdediging te voorzien. Nederland wil zichzelf niet direct verdedigen. Dat zie je ook bij onze militairen. Zij willen wel militair zijn, maar hun uniform wordt niet graag gezien op straat. Terwijl in Korea, waar ik vandaan kom, het heel gewoon is militairen op straat te zien lopen in uniform. Nederlanders willen dat niet, want het uniform verwijst naar de potentie tot oorlog en dan heb je het natuurlijk al gauw over daders. Toch zijn onze militairen de enige mensen die zich willen opofferen voor iets groters dan henzelf en daarom zouden we ze moeten eren. Laat me jou een vraag stellen: Wat zou er gebeuren als Nederland zich los zou koppelen van Europa en bereid zou zijn tot oorlog? Wat doet dat met jou?

Precies! Dan stappen we uit ons slachtofferschap. Als ik die oefening met mannen doe, richten ze zich gelijk op. Interessant, nietwaar? Dat gaat over autonomie en de bereidheid die te verdedigen. Op het moment dat je die energie kunt pakken, word je standvastiger en ga je grenzen stellen. Mannen worden daardoor gek genoeg liefdevoller voor zichzelf en voor hun naasten. Dat had niemand voorzien. Daarom is mannenwerk zo liefdevol en belangrijk.

Eigenaarschap en verantwoordelijkheid nemen en het voorleven. Datgene doen wat bij jou past. Daarvoor is zelfkennis en ervaring nodig, weten wat er in jou leeft. Stand your ground, wat betekent dat je ook jouw waarheid naleeft, risico durft te nemen en moed toont wanneer dat nodig is. Oorlog en vrede zijn samen een. Ze houden elkaar gek genoeg in evenwicht. Dus als beide kanten in staat zijn te aanvaarden dat de andere kant er ook is, levert dat uiteindelijk, in verzoening met elkaar, vrede op. Dona Nobis Pacem.