Nieuws Mysterie

Tomas Ross nog steeds overtuigd: Geheime dienst was betrokken bij moord op Fortuyn

interview met Tomas Ross
Freek van Asperen | ANP Kippa
💨

Voormalig hoofd BVD vertelde dat het dossier Fortuyn ‘kwijt’ was​
Voormalig hoofd BVD vertelde dat het dossier Fortuyn ‘kwijt’ was
Datum: 6 mei 2022
Mysterie

Lietje Perizonius


De bekende thriller-auteur Tomas Ross publiceerde in 2003, een jaar na de moord op Fortuyn, het ‘faction’-boek De zesde mei, waarin hij schrijft dat de Binnenlandse Veiligheidsdienst (BVD, tegenwoordig AIVD) betrokken was bij de moord op Pim Fortuyn. Nu, twintig jaar later, denkt hij er nog precies hetzelfde over. Hij legt uit waarom.
Sta je nog steeds achter wat je destijds hebt geschreven over de moord op Fortuyn?

“Ik denk er nog precies hetzelfde over. Het boek is sinds deze maand weer leverbaar. Ik heb er geen letter aan veranderd.”

Wat zouden mensen die zich er niet in verdiept hebben, toch echt moeten weten?

Dat er een jarenlange aanloop aan de moord op Fortuyn voorafging en dat de echte toedracht erna in de doofpot is gestopt. De feiten laten dat duidelijk zien. Daar is in de tussentijd niets aan veranderd. Zo werd Volkert van der Graaf (die voor de moord werd veroordeeld – red.) bijvoorbeeld al jarenlang gevolgd door de BVD. Hij werd namelijk al in 1996 samen met een compagnon verdacht van de moord op milieuambtenaar Chris van der Werken. Dit werd nooit bewezen, maar omdat hij toen al bekend stond als een milieuactivist die geweld niet schuwde, werden hij, die compagnon en de vereniging VMO die ze samen hadden opgericht steeds goed in de gaten gehouden.

Een paar maanden voordat Fortuyn in 2002 vermoord werd, werd er een telefoongesprek afgeluisterd. De herkomst van de sprekers ­klopte met de vestigingsplekken van Volkert en die van de VMO. Drie ­cruciale zinnetjes, daar ging het om. “Hij moet dood!” “Ssst. We kunnen worden afgeluisterd!” “Ik bedoel ­natuurlijk: monddood.” Dit werd gepubliceerd na de dood van Fortuyn in het eindrapport over de beveiliging. Van de twee mannen van wie ze dachten dat het hun stemmen waren, was bekend dat ze een bloedhekel hadden aan Fortuyn. Het was niet gek dat de BVD hen bleef volgen. Fortuyn had wel beveiliging aangevraagd, maar niet gekregen. De BVD moet evenwel geweten hebben dat Volkert een pistool kocht en daarmee aan het oefenen was geslagen in de bossen bij Wageningen.

Er speelden op de dag van de moord meerdere verdachte feiten, allemaal heel zorgvuldig uitgeplozen door mijn grote vriend Theo van Gogh. Zoals politie­agenten die opdoken op plekken waar ze nooit geweest zouden zijn als ze die dag niets hadden verwacht. Dat heb ik in mijn boek allemaal laten zien. Maar nou het meest ongerijmde. Volkert zou, volgens het politierapport met een Firestar Para 9 mm, vanaf tussen een halve en een hele meter van achter Fortuyn meerdere schoten op hem hebben gelost. Maar... op de foto van de stervende Fortuyn zie je alleen een witte doek met een beetje bloed erop op zijn kale schedel. Dat rijmt volgens experts op geen enkele manier met een dergelijk kaliber. Van zó dichtbij zou daarmee minstens de helft van de schedel zijn weggeblazen. Dat was niet het geval.

Wel waren er getuigen die bij een elektriciteitshuisje een monteur bezig hadden gezien. Dicht bij een zevende huls. Een huls schiet bij een schot maximaal zo’n anderhalve meter weg. De zes hulzen van de zes schoten van Volkert lagen op de te verwachte plekken, achter Fortuyn. Eén huls lag bij het elektriciteitskastje en was verwrongen. Die lag zo’n tien meter vóór Fortuyn. De zevende huls. Kwam die uit een geweer van de ‘monteur’, die nooit getraceerd is? Dat lijkt wel heel waarschijnlijk.

Wat waren de motieven, waarom moest Fortuyn dood?

Ten eerste moest voorkomen ­worden dat hij nog in leven zou zijn ­tijdens de verkiezingen, in de pelingen zou hij 28 Kamerzetels krijgen. Maar hij was ook heel uitgesproken geweest in zijn verzet tegen de aanschaf van de Joint Strike ­Fighter (JSF). “Geen denken aan tijdens mijn regering. Geef die miljarden liever aan de zorg en het onderwijs.” Maar het koopcontract voor de JSF zat al in de pen en in Nederland was er al voor miljoenen in geïnvesteerd. De JSF moest het kroonjuweel worden van Defensie.

Als je er dus als geheime dienst van op de hoogte was dat een radicale milieuactivist van plan was Fortuyn te liquideren en je wilde de zekerheid hebben dat dat ook zou slagen, waarom zou je dan die amateur van een Volkert niet een handje helpen door een scherpschutter als monteur bij dat elektriciteitshuisje te zetten?

Ik heb het nooit kunnen verifiëren maar in één van de twee autopsierapporten zou hebben gestaan dat er één uitschotwond aan de achterkant van Fortuyns schedel zat. Dat was het dodelijke schot geweest. De zes andere uitschotwonden bevonden zich aan de voorkant van zijn lichaam. Dat was logisch, Volkert schoot immers van achteren.

Volkert was de perfecte zondebok die bovendien ook nog meteen gearresteerd kon worden. Ook het complot was perfect. De parallel met de moord op Kennedy aan wie Fortuyn zich zo graag spiegelde, viel meteen op.

Kreeg je veel reacties of misschien zelfs tegenwerking na de publicatie van boek en film?

Veel van de LPF’ers waren het er ­natuurlijk mee eens. Behalve Mat Herben dan, die dreigde met een proces omdat Theo van Gogh beweerde dat Herben als infiltrant van de MIVD of van defensie ­Fortuyn had bespioneerd en daarom bij de LPF had gezeten. Verder ­werden we gehoord door de toenmalige ­commissaris Kees ­Sietsma. Die zat in de ­commissie die het eindrapport maakte over de ­beveiliging van ­Fortuyn. Sietsma luisterde geduldig, maar na afloop zei hij er niets van te geloven. ­Politie hè.

Over de beveiliging hadden we het ook nog met nr. 3 van de ­LPF-lijst, toen Tweede Kamerlid, later Europarlementariër Jimmy Janssen van Raay en ook uitgebreid met Theo’s vader, oud-ambtenaar bij de BVD. Ze ­vonden het allemaal heel aannemelijk.
De filmproducent van Theo’s ­documentaire, Gijs van de Westelaken heeft later ook nog met Theo’s vader gesproken en ook met de ­politie, met Tweede Kamerleden maar ook met oud-BVD-ers. Van die laatsten wilde niemand ook maar enige openheid van zaken geven.

Ook saillant is dat ik het er zelf ­later nog over heb gehad met mijn buurtgenoot wijlen Arthur Docters van ­Leeuwen, voormalig hoofd BVD. Ik vroeg hem naar het ­dossier Fortuyn. Hij zei dat hij dat niet kon geven, omdat het ‘kwijt was’! De ­voormalige minister van Binnenlandse Zaken Bram Peper, onder wiens ministerie de BVD viel, weigerde ook categorisch vragen te beantwoorden.

Maar Theo’s vader, die de dienst goed kende - hij had er per slot zelf gewerkt - gaf later aan dat hij het er mee eens was, dat het niet anders kon dan dat de veiligheidsdienst BVD betrokken was geweest bij de moord.


 
Wil je meer weten?
Koop de nieuwste editie bij jou in de buurt, of bestel deze editie.
Wil je meer weten?
Koop de nieuwste editie bij jou in de buurt, of bestel deze editie.




©2024 De Andere Krant.
Alle rechten voorbehouden.