^DeAndereKrant

Jacque Fresco was industrieel ontwerper, architect, uitvinder en sociaal wetenschapper. Hij heeft een groot deel van zijn leven gewijd aan het herontwerpen van onze cultuur en leefomgeving. Jacque was zijn tijd al ver vooruit. Vanaf zijn 8e tekende hij al futuristische voertuigen en gebouwen. In 1975 startte hij samen met Roxanne Meadows The Venus Project in Venus, Florida in de Verenigde Staten. Een non-profit organisatie die een nieuw sociaal-economisch model presenteert, wat gebruikmaakt van wetenschap en technologie, voor het bereiken van een duurzame samenleving met overvloed voor iedereen, zonder uitzondering.

Volgens Fresco zijn in ons huidige economische systeem de grondstoffen in handen van overheden, of in werkelijkheid een aantal wereldwijde corporaties, die in handen zijn van een handvol rijke families. In de praktijk betekent dit dat een handvol families stinkend rijk zijn, en er vooral heel veel armoede en tekorten in de wereld zijn. Schaarste en hebzucht komen direct voort uit dit economische systeem. Zonder schaarste is er immers geen winst te behalen, een bekend economisch feit. Dit leidt tot allerlei ongewenst gedrag en uitsluiting van mensen. Daardoor zijn zaken zoals politie, gevangenissen en uitkeringen noodzakelijk volgens Meadows: “We hebben deze problemen altijd gehad, omdat we altijd met schaarste, ruilhandel en monetaire systemen hebben geleefd.” Fresco: “Als je de oorzaken van sociaal ongewenst gedrag wegneemt, bestaat dit niet meer. The Venus Project gaat over een herziening van onze cultuur en onze waardes. Deze moeten gerelateerd zijn aan de dragende capaciteit van de aarde, niet aan een of andere mening, politiek of religieus standpunt.”

Ongeacht politieke filosofie, religieuze overtuigingen of sociale gebruiken zijn alle sociaal-economische systemen uiteindelijk afhankelijk van natuurlijke hulpbronnen en grondstoffen, landbouwgrond, de nodige technologie en personeel om een hoge levensstandaard te handhaven. De moderne samenleving heeft toegang tot zeer geavanceerde technologieën en kan voedsel, kleding, huisvesting, medische zorg, een relevant onderwijssysteem en een onbeperkte voorraad hernieuwbare, niet-vervuilende energie zoals aardwarmte, zon, wind en getijden ontwikkelen. “Het is nu mogelijk, iedereen op aarde te laten genieten van een zeer hoge levensstandaard met alle voorzieningen die een welvarende beschaving kan bieden. Dit kan worden bereikt door de intelligente en humane toepassing van wetenschap en technologie”, stelde Fresco.

Om dit voor elkaar te krijgen stelde hij een holistische benadering voor met een globaal sociaal-economisch systeem dat gebruik maakt van de meest recente technologische en wetenschappelijke vooruitgang om de hoogst mogelijke levensstandaard voor alle mensen op aarde te bieden. Hij noemde dit systeem een Resource Based Economy, een op grondstoffen gebaseerde economie. Hierin zijn alle goederen en diensten beschikbaar voor alle mensen zonder de noodzaak van ruilmiddelen zoals geld, kredieten, ruilhandel of andere middelen. Om dit te bereiken moeten alle hulpbronnen worden verklaard tot gemeenschappelijk erfgoed van alle aardbewoners. Uitgerust met de nieuwste wetenschappelijke en technologische middelen zou de mensheid een extreem hoge productiviteit kunnen bereiken en een overvloed aan hulpbronnen kunnen creëren.

“De vraag is niet of er geld is om projecten te realiseren.” Dat is de verkeerde vraag, vond Jacque. “De vraag is of er grondstoffen zijn om projecten te realiseren. En er zijn grondstoffen genoeg om voor iedereen een huis te bouwen, over de hele wereld ziekenhuizen en scholen te bouwen met de beste spullen en laboratoria om medisch onderzoek te doen. We hebben dat allemaal. Maar we zitten in een monetair systeem en dat systeem is gebaseerd op het maken van winst.” Daarom is de belangrijkste voorwaarde om tot een dergelijk nieuwe, op grondstoffen gebaseerde economie te komen: bewustwording. De bewustwording dat het kapitalistische systeem niet langer werkt en dat het huidige economische model de aarde uitput, vervuilt, vernietigt en daarmee ook de mensheid dreigt uit te roeien.

Fresco: “Alleen wanneer wetenschap en technologie worden gebruikt in het belang van de mens en het milieu, in een wereld waarin alle grondstoffen van de planeet worden beheerd als gemeenschappelijk erfgoed dat aan alle mensen van de wereld toebehoort, kunnen we echt zeggen dat er intelligent leven op aarde is.” Binnen onze huidige ‘beschaving’, zijn we hiervan nog ver verwijderd. Fresco was van mening dat binnen relatief korte tijd een heel ander samenlevingsmodel kan worden opgebouwd. Een beschaving waarbij we wél op een intelligente manier omgaan met technologie, wetenschap en de natuur. Waarbij we niet alleen de grondstoffen delen, maar ook de opbrengsten uit de economie. Daardoor verdwijnt de motivatie voor geweld en oorlog. Nieuwe producten kunnen worden gemaakt voor het algemeen belang en niet vanuit een kortetermijn-winstoogmerk. Het zal leiden tot een beschaafdere samenleving.

Fresco’s ontwerpen en innovatieve benadering leiden automatisch tot heel andere ontwerpoplossingen. De futuristische gebouwen, steden en transportsystemen van The Venus Project doen denken aan een buitenaardse beschaving op een andere planeet. Maar de naam of de ontwerpen hebben niks te maken met de planeet Venus of welke buitenaardse beschaving dan ook. Het zijn ruimdenkende ontwerpen voor aardse problemen. Sommige mensen vinden zijn plannen onhaalbaar of lijken op het You will own nothing van het WEF. En ja, het lijkt wellicht een utopie, maar als wij als mensheid een bepaald niveau van bewustzijn kunnen bereiken, is een maatschappij zoals The Venus Project voorstelt een heel geschikte oplossing om in harmonie met de natuur te leven, met overvloed voor iedereen.